Chủ tịch Tập đoàn: 'Phụ nữ Viettel như những bông hồng đẹp nhưng có gai'

- Jack Ma từng chia sẻ: 34% lãnh đạo cấp cao của Alibaba là phụ nữ. Đó là thứ nước sốt bí mật tạo nên sự thành công của Alibaba. Theo anh, vai trò của phụ nữ trong ngành công nghệ có lớn như vậy không?

- Tôi nghĩ không cần tham chiếu với người nước nào đâu, tham chiếu với người Viettel đi. Tôi cũng đã tham gia nhiều nhóm làm việc, trong đó có nữ, ở Viettel: từ các dự án về hạ tầng, kinh doanh, đến các dự án liên quan đến các vấn đề pháp lý đầu tư ở nước ngoài. Trong những lúc khó khăn nhất, tôi thấy phụ nữ Viettel hoàn toàn xứng đáng là niềm tự hào của người Viettel.

Về trí tuệ, tôi nghĩ là không có khoảng cách giữa phụ nữ và nam giới trong Viettel. Lãnh đạo thì có nam và nữ, tỷ lệ ở cơ quan thì 5/15 ban có cấp trưởng là nữ - không khác gì ở Alibaba. Về mặt chuyên môn, Viettel cũng có nhiều tiến sĩ là nữ, các bạn rất trẻ.

Về kinh nghiệm, tất cả những chỗ xông pha, khó khăn, tuyến đầu đều có nữ. Từ những ngày đầu tiên, chỗ trung tâm chăm sóc khách hàng của Viettel Telecom, một mình bạn Phạm Thanh Vân có thể phụ trách hàng trăm, rồi đến hàng nghìn người. Ở Viettel Networks thì có bạn Nguyễn Thị Tâm trở thành Phó TGĐ nữ khi còn khá trẻ.

Đi ra nước ngoài cũng rất nhiều bạn nữ xông pha, như có bạn làm giám đốc tỉnh ở Tanzania - ở đây phải hiểu một tỉnh ở Tanzania to đến như thế nào. Rồi như bạn Nguyễn Thị Hoa (Phó TGĐ Viettel Global) đi nằm vùng ở nước ngoài hàng nửa năm trời trong khi con còn nhỏ… Đó là tinh thần làm việc sẵn sàng hy sinh mà nam giới cũng phải nể.

Trong khi giải quyết một số công việc, tôi còn thấy những phụ nữ ở Viettel có một điểm mà nam không có: sự bền bỉ, chịu đựng với một áp lực rất cao. Đầu tiên mình nghĩ nữ yếu đuối nhưng không phải. Khi đi đàm phán nước ngoài, đương đầu với 20-30 cuộc họp liên tục mà các bạn nữ vẫn ý chí kiên cường.

Tất nhiên, những bạn nữ đã ngồi được với những người như Viện trưởng Viện kiểm sát tối cao thì cũng phải có bản lĩnh rồi. Các bạn ấy bền bỉ dùng sự mềm mỏng của người phụ nữ để đàm phán bảo vệ lợi ích của Viettel. Cái ấy nam giới không có được.

Chủ tịch Tập đoàn Tào Đức Thắng: 'Phụ nữ Viettel có những điểm mạnh mà nam giới phải nể phục'.

- Theo anh, phụ nữ sẽ phù hợp với công việc gì, giúp nổi bật nhất các tố chất của họ?

- Tại sao lại phân biệt? Mỗi lĩnh vực đều có thuận lợi và khó khăn với cả nam và nữ. Phụ nữ và nam giới hiện nay có đóng góp như nhau, không chỉ ở Viettel mà ở Việt Nam hay trên thế giới đều như vậy cả. Tất cả các lĩnh vực chuyên môn sâu, giỏi, mạnh mẽ đều có phụ nữ mà, như bà Margaret Thatcher (cố Thủ tướng Anh với biệt danh Bà đầm Thép) hay Angela Merkel (cựu Thủ tướng Đức). Bà Merkel rất giỏi, cả châu Âu nể trọng.

Với tất cả sự kính trọng của tôi dành cho phụ nữ Viettel, tôi nghĩ là không phải giao phụ nữ cái gì để phát huy mà phụ nữ cùng gánh vác với nam giới để xây dựng Viettel trường tồn. Đương nhiên trong mỗi công việc mỗi phái sẽ có thế mạnh riêng, cùng nhau bù đắp cho nhau để cho Viettel có sức mạnh tổng hợp, có sự cộng hưởng.

- Phụ nữ có một vũ khí rất đặc biệt: nước mắt. Bất kỳ người đàn ông nào cũng sợ phụ nữ khóc. Anh có sợ phụ nữ khóc không? Nếu thấy phụ nữ khóc, anh sẽ ứng xử như thế nào?

- Cảm xúc phụ nữ nhạy cảm hơn đàn ông, đó là hiển nhiên. Khi cảm xúc dâng trào, họ sẽ khóc. Khóc không có gì sai, đừng nghĩ khóc là yếu đuối. Tôi cũng từng thấy nam giới khóc, khi có điều chạm vào trái tim họ sẽ khóc.

Thế tại sao người ta lại rớt nước mắt? Phụ nữ rớt nước mắt khi họ có những cảm xúc rất mạnh liệt. Tốt có, xấu có. Tốt là khi họ xem một bộ phim hay, tình cảm, hay cảm nhận một bài hát, một vở kịch. Như vậy là cảm nhận văn hóa, họ tốt hơn nam giới. Hoặc khi họ vui vì giành được chiến thắng, được ghi nhận. Họ khóc vì hạnh phúc, vì mang vinh quang đến cho đất nước, đem lại niềm vui cho gia đình…. Niềm vui dâng trào không kiềm chế được vì họ đã khổ luyện, hi sinh rất nhiều để có được ngày hôm nay. Trong nước mắt có sự hồi tưởng. Như vậy là rất tốt.

Ở góc độ tiêu cực, họ có thể khóc vì chuyện tình cảm, vì có người nói nặng lời, hay họ bị tổn thương. Trường hợp này tôi nghĩ cũng tốt, vì khóc là giải tỏa được tâm lý. Đừng bảo họ cố tình khóc. Đây là cảm giác, cảm xúc họ bật ra thôi.

Tôi đã chứng kiến, phụ nữ khóc vì nhân vật/ tình tiết trong bộ phim, khóc vì vui, hay kể cả lúc nặng lời.

Nhưng không phải vì phụ nữ khóc mà mình thay đổi quyết định của mình. Mình phải tìm hiểu lại mình. Nếu mình không đúng, mình phải xin lỗi người ta. Còn nếu mình nói đúng rồi, thì cứ để bạn ấy khóc, rồi các bạn ấy tự nghĩ lại. Tôi nghĩ phụ nữ tự điều chỉnh rất tốt. Chứ không phải họ khóc là mình thay đổi quyết định ngay, điều ấy rất nguy hiểm.

- Cá nhân anh sợ nhìn thấy người phụ nữ nào khóc nhất?

- Không phải sợ, mà là mình không mong muốn những người thân cạnh mình khóc nhất. Vì chắc phải có vấn đề gì thì mới khóc, cũng có khi là lúc người thân bị làm sao hay ốm đau. Tất nhiên cũng có lúc khóc do xem phim. Thật ra nếu một bộ phim mà phụ nữ không khóc thì phim ấy không hay. Nhìn trong từng tình huống, nếu khóc là thể hiện trái tim nhân hậu thì mình phải trân trọng.

Ở Viettel, tỷ lệ nữ giới tham gia quản lý các cấp chiếm gần 22% và 36% vị trí quản lý đầu ngành, gấp đôi con số trung bình tại các doanh nghiệp lĩnh vực CNTT-VT trên toàn cầu. Phía sau những con số này là gì?

Điều này cho thấy Viettel luôn ý thức về sự phát triển của phụ nữ. Tôi cũng nói thêm là ở Viettel cơ hội thăng tiến cho nữ giới vẫn còn rất nhiều, không có chuyện khống chế tỷ lệ nữ lãnh đạo hay chuẩn nào cho nữ cả. 

Tôi rất ấn tượng với các công ty tư nhân có nhiều nữ lãnh đạo cấp cao như Vingroup, Sun Group, Misa, FLC… Tất cả đều rất mạnh mẽ, kiến thức tốt, xông xáo. Những việc gì đàn ông làm được, họ đều làm được. Những việc gì đàn ông không làm được, họ cũng vẫn làm được. Họ có những thế mạnh vô cùng linh hoạt.

Phụ nữ Viettel có cơ hội thành công tương tự nam giới.

- Trong các tập đoàn công nghệ nói chung, anh thấy vai trò của phụ nữ ra sao? So với các tổ chức khác, ông có thể kể những điều thú vị ở công ty công nghệ đối với phụ nữ?

- Ở các tập đoàn công nghệ, mọi người hay nghĩ đến lĩnh vực kỹ thuật. Đúng là trong lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ cao thì ít nữ thật. Lớp tôi ngày xưa ở Đại học Bách khoa Hà Nội có mỗi 1 người là nữ. Đấy là tôi học ngành điện tử viễn thông đấy, chứ cơ khí chế tạo máy thì sẽ còn ít hơn nữa.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là những tập đoàn công nghệ sẽ không có nữ. Tập đoàn công nghệ không chỉ là công nghệ, nó là hệ thống quản trị và là hệ thống chiến lược. Chiến lược để định hướng công nghệ phục vụ như thế nào đối với xã hội đối với người dân; tức là người ta phải đi tìm bài toán, vấn đề của xã hội trước.

Trong trường hợp này, phụ nữ lại có những thế mạnh, bởi tính nhạy cảm của họ rất tốt. Như vậy, trong những môi trường hoạch định về mặt chiến lược, phụ nữ có một vai trò rất quan trọng, rồi sau đó mới đến công nghệ.

Thứ hai, quản trị cần sự bền bỉ, chi tiết, cẩn thận của phụ nữ. Điều này sẽ giúp cho những tập đoàn công nghệ phát triển nhanh nhưng bền vững. Như gia đình, muốn đầm ấm, hạnh phúc, bền vững thì người vợ có vai trò quan trọng chứ không phải người chồng. Phụ nữ có thế mạnh về chi tiết, giúp bảo vệ những cái nền tảng, không để xuất hiện lỗ hổng.

- Làm việc ở Viettel, phụ nữ có cơ hội gì so với các công ty khác?

- Tôi xin quay trở lại một điều chia sẻ lúc đầu: Tại sao phụ nữ Viettel cống hiến rất nhiều, sẵn sàng vác vali, balo lên đường sang thị trường nước ngoài, điều mà các doanh nghiệp khác kể cả tư nhân cũng chưa chắc có?

Tôi nghĩ đấy là văn hóa, nhận thức, sẵn sàng hy sinh, sẵn sàng cống hiến cho mục tiêu cao cả của Viettel. Vậy cơ hội là gì? Cơ hội được là chính mình, được cống hiến. Các bạn gắn bó với Viettel không chỉ để kiếm tiền, và chắc chắn không chọn việc được nhàn hạ.

Có lẽ nhiều bạn nữ yêu thích khi làm ở đây vì được sống với đam mê, được cống hiến và có nhiều tình cảm rất chân thành của người với người, của lãnh đạo với nhân viên. Để cho các bạn ấy quyết tâm cống hiến, được thực sự cống hiến, ban lãnh đạo Viettel qua các thời kỳ đều tạo cho mọi người nhiều cơ hội thực sự thách thức ở phía trước.

- Viettel đã xác định cho mình sứ mệnh kiến tạo xã hội số, anh kỳ vọng phụ nữ Viettel sẽ đóng góp như thế nào vào việc hoàn thành sứ mệnh này?

- Về kỹ thuật, có nhiều bạn nữ làm tiến sĩ sẽ có đóng góp lớn trong mảng này. Hay để làm giải pháp thì nữ cũng có vai trò rất quan trọng. Các bạn nữ có sự nhạy cảm khi tương tác với thông tin bên ngoài.

Như việc đi chợ, chủ yếu là phụ nữ. Vấn đề tiền mặt, vi khuẩn virus nhiều, lây qua hàng hóa, tiền mặt, thì giải quyết bằng thanh toán số. Rồi công cụ hỗ trợ không cần ra trực tiếp mua hàng, chỉ cần xem trên điện thoại, chọn hàng rồi mang đến là xong. Thông số khi đấy cũng phải đủ để chứng minh nguồn gốc, nuôi ở đâu, hình ảnh có giống thực tế không…

Như vậy về tương tác xã hội, phụ nữ nhiều hơn đàn ông. Tôi rất muốn phụ nữ Viettel đóng góp nhiều hơn nữa, từ cách suy nghĩ của mình, từ hiện thực cuộc sống. Phụ nữ Viettel phải tiên phong, giúp Viettel phục vụ xã hội tốt hơn từ trải nghiệm thực tiễn của mình. Kiến tạo xã hội số từ chính những việc như thế.

Tập đoàn có rất nhiều chính sách đãi ngộ dành cho phụ nữ, như chính sách dành cho những chị em hiếm muộn, chính sách hưởng lương khi thai sản. Trong tương lai, ông có dự định gì hoặc có thêm có chính sách gì cho chị em trong phát triển sự nghiệp của mình ở Viettel không?

Tôi nghĩ không ai tốt hơn chính phụ nữ biết mình muốn gì. Tôi là người khác giới, biết chị em muốn gì rất là khó. Để hài hòa, tôi rất mong những người phụ nữ Viettel đóng góp, lên tiếng để làm sao phụ nữ được hạnh phúc hơn, cống hiến nhiều hơn. Tôi rất mong tới đây Viettel sẽ trở thành môi trường hạnh phúc hơn nữa cho cả nam và nữ.

Quan điểm của tôi là khi mình xây dựng một nền tảng hạnh phúc, trách nhiệm thì mọi người sẽ rất trách nhiệm với nhau, với công việc và với chính bản thân mình. Muốn vậy, phải lắng nghe xem mọi người muốn gì, đề đạt gì để nâng cao năng lực chuyên môn, được hạnh phúc. Ngược lại, lãnh đạo cũng chia sẻ với nhân viên mong muốn của mình. Nếu tập thể tốt, lãnh đạo sẽ được được hưởng thành quả. Chúng ta là một phần trong tổng thể, hãy làm nhau hạnh phúc thì tất cả sẽ tốt hơn.

- Anh có điều gì nhắn nhủ với chị em phụ nữ nhân ngày 8/3?

- Tôi muốn nói nhiều thứ, nhưng không phải người văn hay. Một người bạn có ví phụ nữ Viettel như những bông hồng có gai, tôi thấy rất hay. Hồng không có gai vô nghĩa thật, nó như là một kiểu không tự nhiên, cưỡng ép.

Phụ nữ Viettel như bông hồng đẹp và có gai. Cái gai làm cho nét đẹp của bông hoa hồng tự nhiên: mạnh mẽ, tạo nên sự kiên cường, và tạo nên một vũ khí để người Viettel tự hào về mình. Có gai mà, không khéo động vào là chảy máu, nhưng bông vẫn đẹp và lá vẫn xanh.

Mong muốn của tôi là không chỉ 8/3 đâu, mà phụ nữ Viettel mãi mãi là những bông hồng tươi thắm và luôn có gai, thể hiện khí phách mạnh mẽ, kiên cường, sẵn sàng tham gia bất kỳ việc nào khó khăn của tập đoàn.

- Xin cảm ơn anh về cuộc trao đổi.