'Cơn bão' AI ảnh hưởng thế nào đến việc làm của bạn?

Chatbot ChatGPT gây sửng sốt và gây sốc vì khả năng trả lời câu hỏi, viết luận, làm thơ. Năng lực của AI lại khiến một đối tượng khác phải suy nghĩ: Những người làm công ăn lương lo rằng AI sẽ ảnh hưởng đến công việc và sự nghiệp của họ như thế nào. Vậy, ý kiến của các chuyên gia ra sao?

Thay thế hay tạo ra việc làm?

AI có thể thay thế một số vị trí hay không? Câu trả lời là có. Những tiến bộ của AI đồng nghĩa công nghệ này còn tiến xa hơn nữa và chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến công việc của nhiều người, theo Steven Millers – Giáo sư danh dự bộ môn Hệ thống thông tin tại Trường quản trị Singapore. Ông cho rằng AI hoàn toàn có khả năng thay thế phần lớn công việc mà con người đang làm một cách hiệu quả và tiết kiệm hơn.

Giáo sư nói thêm, có những vị trí rủi ro hơn, đặc biệt là những công việc có tính lặp lại hay dựa trên các hướng dẫn, quy định vô cùng cụ thể. Ngược lại, những công việc thường xuyên thay đổi và yêu cầu khả năng thích ứng, linh hoạt sẽ khó bị công nghệ thay thế hơn.

AI và các công nghệ dựa trên AI sẽ trở thành một phần quan trọng trong công việc hàng ngày. (Ảnh: artezio)

Dimitris Papanikloaou, Giáo sư tài chính tại Trường quản trị Kellogg thuộc Đại học Northwestern, cho rằng những công việc đòi hỏi yếu tố con người mạnh mẽ - chẳng hạn nhà trị liệu – đặc biệt khó bị “truất ngôi”.

Những công việc mới?

Mọi người lo ngại là chuyện bình thường, theo Steve Chase, cố vấn tại KPMG Mỹ. “Tương tự hầu hết các tiến bộ công nghệ, nỗi lo mất việc làm và bị thay thế của các nhân viên là điều tự nhiên”. Song, ông cho rằng, cần ghi nhớ vài điểm như sau: Trước tiên, sự đột phá đã diễn ra trước đó, chẳng hạn sự phổ biến của máy tính hay các máy móc đặc biệt trong nhà máy. Chúng thay đổi cách mọi người làm việc và loại công việc họ làm. Đó là quy trình diễn ra qua hàng thế kỷ.

Lịch sử chỉ ra khi việc làm này bị mất đi vì công nghệ, sẽ có việc làm mới ra đời. Chase tin rằng giá trị của những việc làm mới cũng như các loại dịch vụ, hàng hóa mới vượt xa những việc làm bị thay thế.

Hợp tác cùng AI thay vì chống cự

AI, công nghệ và các sản phẩm dựa trên nó vẫn đang còn hạn chế. Giáo sư Papanikloaou nhận định, tại thời điểm hiện tại, chúng ta còn cách rất xa cái gọi là “AI thực thụ”. Phần lớn những gì AI đang làm là tổng hợp kiến thức hiện có với mục tiêu cụ thể, chưa tạo ra kiến thức mới.

Do đó, con người sẽ làm việc cùng với AI hơn là bị thay thế ở giai đoạn hiện tại. AI sẽ nâng cao hiệu quả làm việc của con người thay vì tự động hóa hoàn toàn công việc của con người.

Chuyên gia Chase cũng đồng tình với quan điểm này. Ông giải thích nhiều doanh nghiệp đang tận dụng AI để cải thiện hiệu quả hay hỗ trợ nhân viên. Nó giúp doanh nghiệp cơ cấu lại các vị trí để giảm thiểu thời gian dành cho những công việc giống nhau và tối đa hóa việc ra quyết định chiến lược.

Để làm được điều đó, các công ty cần phải thích ứng. Nó bao gồm đào tạo nhân viên, hỗ trợ nhân viên nâng cấp bản thân và kỹ năng, tạo ra khuôn khổ để sử dụng AI một cách có trách nhiệm. AI và các công nghệ dựa trên AI có thể không thay thế việc làm mà sẽ đóng vai trò ngày một lớn trong công việc hàng ngày, không sớm thì muộn.